سنڌي ٻوليءَ جي اهم
اصطلاح ’اشتقاق‘ جي اکيڙ
(Etymology)
ڊاڪٽر الطاف
جوکيو
سنڌي ٻوليءَ ۾ ڪيترن
ئي ٻولين جا لفظ ضم ٿي پنهنجائپ جو روپ وٺي چڪا آهن. جنهن ۾ عربي، فارسي، ترڪي،
هندي - اردو ۽ انگريزي ٻولين جا لفظ نمايان رهيا آهن. ننڍن ڪلاسن کان وٺي انٽر ڪلاسن
جي نصاب ۾ هي ٻوليءَ جو اصطلاح پڙهايو ۽ سيکاريو ويندو آهي. ان جي اهميت تمام پراڻي
محسوس ڪيل آهي، جنهن لاءِ ۱۸۸۶ع تي ’وئتپتي ڪوش‘ ۾ ليکڪ جھمٽمل نارومل وسڻائي لکي ٿو
ته: ”آءٌ ڀانيان ٿو ته گھڻو ڪري سڀ ماڻهو قبول ڪندا ته اشتقاقن جي ڪتاب جو گھڻو
احتياج آهي. نه رڳو سنڌي ۽ انگريزي مڪتبن جي درجن ۾ اشتقاق امتحان جو ڀاڱو آهن، ۽
تنهنڪري ڇوڪرن کان پڇڻ گھرجن، پر عام پڙهندڙن کي به گھڻو فائدو ڪندا؛ ڇو جو جڏهن
خبر پيئي ته فلاڻو لفظ فلاڻي ٻوليءَ ۽ فلاڻي مول مان نڪتو آهي، تڏهن سُڌ ارٿ جي به
خبر پوندي. ان جو احتياج ئي سبب ڪافي آهي.“ (جھمٽمل، ۱۹۷۸: ۵)
