دشمنَ-مئي خوش نه ٿجي، سڄڻ به مري ويندو آ
انجنيئر
عبدالوھاب سھتو
هڪ هاريءَ جي گهر ۾،
ٻين ساھدارن سان گڏ، هڪ ڪوئو پڻ رهندو هو، جيڪو پيو سنھا سنھا زيان ڪندو ھيو.
هڪ ڏينهن ڪئي ڏٺو ته
هاري ۽ ھارياڻي، شھر مان ڀري آندل ٿيلهي مان ڪجھ ڪڍي رهيا هئا. سمجھيائين؛ کاڌي
پيتي جو سامان آهي. توجھ سان ڏسڻ بعد خبر پيس ته اھا ڪوڙڪي آھي. خطرو محسوس ڪندي،
گهر جي پويان رهندڙ ڪبوتر کي وڃي ٻڌايائين؛ ”گهر ۾ ڪوڙڪي اچي وئي آهي!“
ڪبوتر چٿر ڪندي
چيس؛ ”مون کي ڇا؟ مون کي ڪهڙو ان ۾ ڦاسڻو آ؟“
مايوس ڪوئو، اها ڳالھ
ڪڪڙ کي ٻڌائڻ ويو.
ڪڪڙ به مذاق اڏائيندي
کيس چوڻ لڳو؛ ”ڀائو! اهو مسئلو منهنجو ناهي.“
ڪھاوت
يا چوڻيءَ جي پيڙھ، مڃيل تمثيل يا ورجيس تي ھوندي آھي. ان کي پھاڪو يا ضرب المثل
به چوندا آھن. چوڻيءَ ۽ اصطلاح ۾ وڏو فرق ھيءُ آھي ته اصطلاح/ ورجيس، جملي جو جز
بڻجي، منجھس جذب ٿي ويندو آھي، جڏھن ته پھاڪي/ چوڻيءَ ۾ اھا سگھ نه ھوندي آھي. اھا
اگر حذف/ گم ڪري ڇڏجي ته ڪلام اڻپورو رھجي ويندو. مثال طور:
وڌندڙ عمر سان گڏ، ٻاراڻي
وھي وڌنڌي پئي وڃي؛ ساڳيا انگل، ٻارن وانگر هر ڳالهه تي رُسي وڃڻ، ٿوري ننڊ هر هر
ننڊ، ٿورو کائڻ هر هر کائڻ، اهو خيال ته باٿ روم ويجهو هجي. يادداشت ۾ ڪمزوري، جلدي
خوش ٿيڻ، ڳالھ کي هر هر ورجائڻ، ٻڌايل ڳالھ ٻيهر ٻڌائڻ جو گهر وارن کي برزبان ياد ٿيو
وڃي.
هڪ گدڙ گهمڻ نڪتو سڄو ڏينهن رلڻ
کان پوءِ، شام جو ٿاڪ تي موٽندي، رستو ڀلجي ويو. اچي هڪ اوجھڙ ۾ ڦاٿو.
