جي ٽوپي ڪري ٽانءِ، ته به پڳ برابر نانھ
منظور ڪوھيار
مونکي اهو دؤر ياد ٿو اچي، جڏهن
ڳوٺ ۾ پڳ يا پٽڪي جي وڏي اهميت هئي. پٽڪو يا پڳ معتبرائپ ۽ ماڻهپي جي علامت هئي. ڇڙواڳ
۽ لُچ کي ’پٽڪي لٿو‘ سڏيو ويندو هو. پڳ يا پٽڪي جا به الاهي قسم هيا. انهن پڳن ۽ پٽڪن
کي ڏسي ماڻهوءَ جي ذات زمات، علائقي ڌرم، فرقي يا حيثيت جي خبر پئجي ويندي هئي. مثلن
قنبر جي اولھ ۾ رهندڙ قبيلن جي پٽڪي جو ڀير پنهنجو هوندو هيو. مون ڏٺو هيو ته چانڊين،
بڙڌين، لاکن، لاشارين، ڪلهوڙن، آچن، نائچن، مگسين ۽ جوڻيجن جي پٽڪن يا پڳن جو ڀير هڪ
جھڙو هوندو هيو ۽ اهي عمومن سفيد رنگ يا بوسڪي ڪپڙي جا ترڪن جي ڪلاسيڪل دؤر جي پٽڪن
جيان ٻڌل هوندا هيا. ڪپڙي جي ڊيگھ ستن گزن کان گھٽ نه هئي. جي زومائتي لوڙھ (لوهي پٽن
سان جڙيل لٺ) لڳي ته اثر ئي نه ٿئي. مون هڪ دفعي لٺ جھيڙو پنهنجي سامهون ڇڙائي پيسائي
واري مشين تي ٿيندي ڏٺو. جن کي پٽڪا ٻڌل هيا، تن جا مٿا بچي ويا، جن کي ٽوپيون پاتل
هيون، تن کي مٿن ۾ نايون هيون، ايڏي رت جو ڪتا نه چٽين...
