چورن مٿان مور - امداد حسيني

چورن مٿان مور

امداد حسيني/ ڪراچي

۲۳ آڪٽوبر ۲۰۱۵ع جي ڪاوش ھائيڊ پارڪ ۾ صدام حسين درس جو ھڪ خط؛ ”سنڌي چوڻين جو ٿيندڙ غلط استعمال“ جي عنوان سان ڇپيو آھي، جنھن ۾ ھو ڳالھ ”چوڻيون يا محاورا صدين بعد جُڙندا آھن“ کان شروع ٿو ڪري ۽ ان پيڙھ ٻَڌڻ کان پوءِ اوساري ھيئن ٿو کڻي ته، ”اسان يا ته ڄاڻي واڻي يا ناسمجھيءَ“ ۾ پنھنجي ٻولي، تھذيب ۽ تمدن کان جھڙوڪر ڪٽجندا پيا وڃون. اسان ڪيترن پھاڪن جو غلط استعمال پيا ڪريون. اھڙن محاورن يا پھاڪن مان ھڪ پھاڪو ھِي به آھي ته، ”چونئرن مٿان مورَ“.

’چورن مٿان مور‘ يا ’چونئرن مٿان مور‘ - صدام حسين درس

’چورن مٿان مور‘ يا ’چونئرن مٿان مور‘

سنڌي چوڻين جو ٿيندڙ غلط استعمال

چوڻيون يا محاورا، صدين بعد جڙندا آھن. سماج جي اوڻاين توڙي مثبت پھلوئن جي جڙڻ دوران، جيڪو عمل فردن يا سماجن پاران ڪيو وڃي ٿو، انھن جي صحيح يا غلط نتيجي ۾ چوڻيون، محاورا ۽ پھاڪا جڙندا آھن. پر اسان وٽ اھو الميو موجود آھي ته اسان يا ته ڄاڻي واڻي يا نا سمجھيءَ ۾ پنھنجي ٻولي، تھذيب ۽ تمدن کان جھڙوڪر ڪٽجندا پيا وڃون.

اسان ڪيترن ئي سنڌي پھاڪن جو غلط استعمال پيا ڪريون. اھڙن پھاڪن يا محاورن مان ھڪ پھاڪو ھي به آھي ته؛ ”چونئرن مٿان مور.“ يعني ٿر ۾ رھڻ جي لاءِ چونئرو ٺاھيو ويندو آھي ۽ ھڪ لحاظ سان چونئرو ٿر جي سڃاڻپ پڻ آھي. چونئرو ٿر ۾ مشھور آھي. گھر، اوطاقون وغيرھ گھڻو ڪري چونئرن جون ٺھيل آھن.

’لاڙي پهاڪا ۽ چوڻيون‘ ڪتاب تي تبصرو - مٺل جسڪاڻي

’لاڙي پهاڪا ۽ چوڻيون‘ ڪتاب تي تبصرو

مٺل جسڪاڻي

پهاڪا ۽ چوڻيون، علمي ۽ تاريخي وسعت جي ڪري، ٻوليءَ جي سونهن آهن. پهاڪن توڙي چوڻين جي مدد سان، ڪا به تفصيلي ڳالهه ڪرڻ، ردعمل ۾ ڊيگهه ڪرڻ کانسواءِ به، مقصد ڀري تمام وڏي ڳالهه، ڪري سگهبي آهي.

سنڌ اتر، لاڙ، وچولي، ٿر (ريگستان)، ڪوهستان (جابلو پٽي، ڪاڇي ۽ ڪچي ۾ ورهايل نه هجڻ باوجود ورهايل آهي.) سنڌ جي مجموعي ٻولي هڪ سنڌي ئي آهي، پر سنڌ جي مختلف خطن ۾ ان هڪ سنڌي زبان جا لهجا به مختلف آهن.